Door Rascha Wisse, www.degroenezon.nl

Conferentie initiatief van Eosta, 26-27 juni 2015, Tropeninstituut KIT Amsterdam

Tegen de tijd dat je klaar bent om deze alinea te lezen heeft de industriële landbouw al 1300 vierkante meter grond vernietigd, door verzilting, erosie, verzuring, vergiftiging, uitspoeling en verdichting. We zijn het ons misschien niet bewust, maar we staan op de meeste plekken op aarde slechts 15 cm verwijderd van woestenij, want dat is de dikte van de bouwvoor, de laag waar al het leven op onze planeet van afhankelijk is.

Koolstofkringloop

Foto: Koolstofkringloop. Afbeelding van Wikipedia

De cijfers laten zien dat koolstof (C) uit de bodem en uit de planten en bomen, en vanuit de zeeplanten en zeebodem in de lucht komen. Dit hoort vervolgens weer op één of andere wijze opgenomen te worden door de bodem, de plantengroei. Het blijkt nu dat de C in de lucht alsmaar toeneemt en dat heeft gevolgen. De lucht wordt minder gezond om in te ademen. Ook zijn er diverse studies die aantonen dat de toename van koolstof in de lucht één van de bronnen is van de opwarming van de atmosfeer. De studies laten zien dat koolstof een kettingreactie kan uitlokken. Als de opwarming hoger dan 2-3 graden wordt ontstaan er grotere kansen op nog grotere toename van koolstof door smelten van de toendra, en grotere kansen op verhoging van de zeespiegel door smelten van de noordpool (Antarctica (de zuidpool) groeit aan als gevolg van meer neerslag, dit is echter landijs en kan het probleem niet herstellen). De bodem is in staat om heel veel koolstof te binden. Dit kan door toename van de bodemvruchtbaarheid en de productie van humus. Vegetatie is in staat om koolstof te binden in de zogenaamde biomassa. Dit is wel een stuk minder efficiënt, vooral als je diezelfde biomassa meteen erna gebruikt om te verbranden als biobrandstof. De koolstof komt dan meteen weer vrij. De internationale gemeenschap zoekt al jaren naar oplossingen.

Internationale klimaatafspraken, Kopenhagen 2009 – Parijs 2015

Uit de lezing van André Leu, voorzitter van de koepel organisatie biologische boeren wereldwijd. 800 boeren organisaties bij aangesloten (2 miljoen boeren). Blijkt dat sinds de verenigde naties in 2009 in Kopenhagen afspraken om de uitstoot van koolstof te verlagen er hard gewerkt is om dit voor elkaar te krijgen. Wereldwijd werken landen aan vermindering van de uitstoot. Helaas is het streefdoel nog lang niet gehaald. Jaarlijks, dus ieder jaar, blijven we 7 tot 12 ton C02 teveel uitstoten. Nu zal de temperatuur naar verwachting méér dan 2 graden Celsius stijgen. André Leu vertelt dat door de temperatuur stijging er al klimaat veranderingen zijn. In zijn land, Australië, worden nu al mensen van de eilanden als vluchtelingen opgenomen. De eilanden worden bij stromen overspoeld met zeewater. Even later staat Angaangaq Angakkorsuaq, een sjamaan uit Groenland voor de zaal. Hij legt uit dat hij al 20 jaar op reis is, omdat het ijs op zijn land smelt.

Foto: stella-polaris.org (project om via foto’s aandacht te geven aan smeltend ijs op Groenland) Alleen door het smelten van het ijs in de harten van de mensen kan de wijsheid doorbreken.

Bodemvruchtbaarheid verbeteren, voedselveiligheid verhogen

Internationaal is er aandacht voor het produceren van biomassa voor het opslaan van CO2, helaas is dit niet zo effectief, omdat een deel van de biomassa direct weer verbrand wordt als biobrandstof. Daarnaast kan de landbouwgrond die gebruikt wordt beter voor het verbouwen van voedsel worden ingezet. Het blijkt dat een bodem in staat is enorme hoeveelheden CO2 op te slaan mits de humuslaag wordt opgebouwd. Dit kan door het produceren en aanbrengen van compost, nateeltgewassen, stikstofbinders en door het mulchen van de bodem met organisch materiaal. Het blijkt dat boeren die deze maatregelen met meer of minder succes toepassen tussen de 2000 en 3500 kg CO2 per hectare per jaar kunnen vastleggen. Dit houdt in dat boeren die zo handelen een enorme bijdrage kunnen leveren aan de CO2 reductie en dus aan het verminderen van de opwarming van de aarde. Een enorm bijkomend voordeel is dat de bodemvruchtbaarheid ook toeneemt, doordat er meer humus gevormd wordt. Dit gaat erosie, verdichting, verzuring en verzilting van de bodems tegen. Internationaal is er nog maar weinig aandacht voor de mogelijkheden die het verhogen van de bodemvruchtbaarheid geven voor de opslag van CO2.

De mythe van de groene revolutie en van de industriële landbouw

Vandana Shiva is een andere spreker op de conferentie. Zei vertelt dat de cijfers laten zien dat heden ten dage nog steeds 75 % van het voedsel wereldwijd afkomstig is van kleine familie bedrijven, en niet van de grootschalige industriële landbouw. Ze legt uit dat de industrie altijd geroemde “verhoging van de oogst per hectare” voortkomt uit een scheef beeld. De opbrengst van de tarwe korrels is dan wel hoger. Echter de opbrengst van het stro is veel lager, en alle andere kruiden en wilde groenten die normaal mee geoogst werden zijn er ook niet meer (agv doodspuiten alle andere gewassen). Dit was een zeer waardevolle mineraal en vitamine rijke aanvulling op de maaltijd. Ieder jaar heeft de boer meer gif en meer kunstmest nodig, dus meer investeringen, om de oogst van de tarwe korrels op peil te houden. Ook de struiken en bomen langs de akkers zijn weggehaald. Dit was een extra eiwit bron (noten en bijzonder hoog nutriënt rijke fruitsoorten zoals bessen. Met daarnaast vele groene bladeren voor het vee (takken van struiken), die weer de zeer waardevolle mest voor het land leverde. Vandana zegt. De enige manier om voor de toekomst het land vruchtbaar te houden is diversiteit, gesteund door de vele handen van de familiebedrijven.

Foto: deze foto’s zijn daadwerkelijk van hetzelfde landschap vier jaar later. Permaculture-Magazine 62

Vandana zegt dat het nooit een goed idee was om ons voedsel met gif te gaan verbouwen en onze bodems te vernietigen met kunstmest en extreem zware machines. Het is ook helemaal niet nodig. Opbrengsten zijn diverser, rijker, beter van kwaliteit, meer gespreid door het jaar en beter tegen extreme weersomstandigheden bestand wanneer er kleinschalig natuurlijk geteeld wordt.

http://saveoursoils.com/